Na prawdę tylko z osteoporozą kojarzy wam się wapń? Kości to wapń i fosfor, tak. Ale rola wapnia nie ogranicza się do kości. Bez wapnia nie funkcjonuje żadna, dosłownie żadna komórka organizmu. Również mięśniowa.
Bez wapnia, nie jest możliwy skurcz mięśni.
Wapń ma różne funkcje w zależności od tego o jakim mięśniu mówimy. Jeśli chodzi o mięśnie szkieletowe, prążkowane, są one niejako na siłę utrzymywane w spokoju. Odpowiada za to pewne białko zwane troponiną. Gdy mięsień otrzymuje sygnał nerwowy, następuje uwolnienie zgromadzonego wcześniej wapnia, który działa tak na troponinę, że odchodzi ona od włókienka mięśniowego i odsłania włókno aktyny. To umożliwia przyłączenie się doń miozny i w efekcie ruch, czyli skurcz mięśni.
Mięsień sercowy, również prążkowany, różni się jednak od szkieletowego. Polega on na zgromadzonym wapniu, ale też na tym, który może pobrać z krwi. Jego ciągłe bicie polega więc na stałych tętniczych dostawach wapnia.
Wapń w mięśniach szkieletowych jest gromadzony w tzw. retikilum arkoplazmatycznym i jest z niego wypuszczany w momencie skurczu, by go umożliwić. Gromadzony w nim zaś w czasie rozluźnienia. Co ciekawe do tego procesu, nie tylko do skurczu, też potrzebna jest energia (pochodząca z ATP).
Jednak retikulum to w mięśniu sercowym nie gromadzi dość wapnia. Wapń musi być pobierany też z zewnątrz, z krwi. Wtedy dopiero możliwy jest skurcz serca. Po tym wapń jest szybko wypompowywany z komórki przez specjalne białko, które wpuszcza do komórki sód, a wyrzuca jednocześnie wapń. Następuje koniec skurczu i relaksacja mięśnia.
Nieco inaczej sytuacja się ma przypadku mięśni gładkich, obecnych w narządach ciała. Co prawda i tu wapń umożliwia ich skurcz, lecz o ile w mięśniu szkieletowym umożliwia ruch to tutaj również wywołuje ruch. Widać więc, że skurcz tego mięśnia jest wieloetapowy. Ta ilość etapów powoduje, że skurcze mięśni gładkich są powolne, ale dzięki temu nie wyczerpują tak zasobów energii zawartych w ATP.
Więej na ten temat w:
Murray, R.K. et al., 2003. Harper ’ s Illustrated Biochemistry,
