Syndrom jelita drażliwego (Irritable Bowel Syndrome) IBS to problem dotykający przeważnie kobiet, a dokładna ilość skarżących się nań jest różna w zależności od kraju. Przede wszystkim objawia się on w postaci bólów brzusznych i zatwardzeń.
Kryteria rzymskie II określają, że IBS występuje, gdy przynajmniej przez 12 miesięcy występuje dyskomfort w brzuchu (ból, gniecenie, kłucie, wzdęcia) i dwa z trzech innych objawów:
- ulga po defekacji
- zmiana jej częstości
- zmiana postaci stolca (np. rzadki stolec)
Przy czym brak specyficznych badań diagnostycznych, które potwierdzałyby tę diagnozę.
Syndrom ten najwyraźniej nie jest związany ze zmianami strukturalnymi, czy metabolicznymi. Są z nim za to powiązane zmiany psychologiczne wpływające na funkcje całego układu pokarmowego. Związek na osi mózg-jelita jest więc tu wyraźnie widoczny. Można to ogólnie określić mianem negatywnego wpływu stresu. Problem ten dotyka w większym stopniu kobiet.
Stres to główna przyczyna IBS
Z tego powodu w radzeniu sobie z chorobą najważniejsze jest eliminowanie stresu. Chodzi tu jednocześnie o usuwanie sytuacji generujących stres, jak i odpowiednie do nich podejście. Leczenie z użyciem farmakoterapii może być konieczne, lecz psychoterapia powinna wystarczyć.
Problem IBS może być powodowany lub zaogniany jedzeniem. Należy więc zastosować zmiany dietetyczne. Skuteczną, lecz czasochłonną metodą jest dieta eliminacyjna z powolnym ponownym wprowadzaniem kolejnych produktów żywieniowych.
Najczęściej pomaga odstawienie mleka, również z tego powodu, że nietolerancja laktozy „udaje” syndrom IBS. Odstawianie mleka zawsze jednak działa pozytywnie i powinno być pierwszym krokiem. Należ też uważać na dietę bogatą w błonnik, ze względu na zdolność pochłaniania wody i jego „pęczninie”. W jelicie grubym stanowi też pożywkę dla bakterii. Odstawić też trzeba wszystkie substancje słodzące nie pochodzące bezpośrednio z natury (syropy glukozowe i glukozowo-fruktozowe) i słodziki (np. sorbitol).
W syndromie IBS stosuje się dietę Low-FODMAPS
Najlepszą formą diety eliminacyjnej, jaką się stosuje w praktyce jest tzw. dieta FODMAPS (Fermentable Oligosaccharides Di- and Monosaccharides And PolyolS). Dieta ta posiada 2 etapy. Na ok. 8 tygodni eliminuje się wszystkie produkty z listy FODMAPS (lista jest obszerna, odsyłam więc do źródła na dole), a następnie po kolei wprowadza się każdą z kategorii artykułów żywnościowych (np. owoce, warzywa, orzechy). Tak można określić, które produkty sprawiają problemy. Ten rodzaj należy usunąć z diety na zawsze i kontynuować wprowadzanie innych (w odstępach 6-8 tygodni). W ten sposób można utworzyć „katalog” dozwolonych i niedozwolonych rodzajów żywności.
Ogólne wytyczne diety Low-FODMAP można streścić następująco. Należy wykluczyć pewne problematyczne produkty obfitujące w
- Fermentujące – czyli wykorzystywane przez bakterie w fermentacji przy tym słabo wchłanianie lub wręcz wcale
- Oligosacharydy takie jak fruktooligosacharydy z większości zbóż (ryż nie podlega eliminacji) i czosnkowatych (w tym cebula i por) oraz galaktooligosacharydy z roślinstrączkowych
- Disacharydy laktozowe (przetwory mleczne i mleko)
- Monosacharydy – fruktoza z owoców i syropów
- Poliole, czyli węglowodory alkoholowe, słodziki (glicerol, ksylitol, mannitol, inozytol, sorbitol) obecne w wielu owocach i niektórych warzywach
Patrz:
Ehrenpreis, E.D., 2006. Constipation-Predominant Irritable Bowel Syndrome. In Constipation. pp. 49–56.
https://www.monash.edu/medicine/ccs/gastroenterology/fodmap/faq-index/low-high
Jedna myśl